Từ ngày 1.7.2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 chính thức có hiệu lực, mang lại nhiều thay đổi tích cực cho người tham gia BHXH tự nguyện.

Trao đổi với PV Báo Lao Động, luật sư Châu Duy Nguyên - Văn phòng Luật sư An Đăng (TP Hồ Chí Minh) - cho biết, việc bổ sung đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là một bước tiến lớn trong chính sách an sinh, đảm bảo quyền lợi thiết thực cho người dân, đặc biệt là lao động tự do.

Về chế độ trợ cấp thai sản, theo Điều 95 Luật BHXH 2024, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng trợ cấp thai sản 2.000.000 đồng cho mỗi con sinh ra hoặc thai chết trong tử cung từ 22 tuần tuổi trở lên. Nếu lao động nữ dân tộc thiểu số hoặc lao động nữ người Kinh có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo sẽ được hưởng thêm chính sách hỗ trợ khác theo quy định của Chính phủ.

Ngoài ra, ngân sách nhà nước sẽ bảo đảm chi trả phần trợ cấp này, đồng thời Chính phủ có thể điều chỉnh mức trợ cấp phù hợp theo tình hình kinh tế – xã hội.

Một điểm mới đáng chú ý khác là giảm thời gian tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm còn 15 năm. Theo luật sư Nguyên, điều này giúp nhiều người lớn tuổi, lao động tự do có cơ hội hưởng lương hưu nếu đóng BHXH đủ 15 năm.

Luật sư Châu Duy Nguyên cho hay, Điều 99 Luật BHXH 2024 quy định, lao động nữ sẽ hưởng lương hưu hằng tháng bằng 45% mức bình quân thu nhập với 15 năm đóng BHXH. Mỗi năm đóng thêm tính thêm 2%, tối đa 75%.

Còn lao động nam, cần 20 năm đóng bảo hiểm xã hội để hưởng 45% mức bình quân thu nhập, mỗi năm đóng thêm được cộng 2%, tối đa 75%. Trường hợp, lao động nam có thời gian đóng BHXH từ 15 đến dưới 20 năm thì hưởng 40% mức bình quân thu nhập, mỗi năm thêm tính 1%.

“Theo Điều 100 Luật BHXH 2024, người lao động khi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH vượt quy định (trên 35 năm với nam, trên 30 năm với nữ) sẽ được hưởng trợ cấp một lần.

Mức tính hưởng trợ cấp một lần sẽ bằng 0,5 lần mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng vượt.

Ngoài ra, nếu đã đủ điều kiện nghỉ hưu nhưng vẫn tiếp tục đóng BHXH, người lao động sẽ được hưởng thêm trợ cấp, bằng 2 lần mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng cho mỗi năm đóng vượt kể từ thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu”, luật sư Nguyên nói.

Luật sư Nguyên cũng cho biết thêm, thân nhân của người tham gia BHXH tự nguyện còn được chế độ tử tuất bao gồm trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất một lần.

Theo đó, nếu người tham gia đóng từ đủ 60 tháng trở lên, hoặc đang hưởng lương hưu thì khi mất, người lo mai táng được nhận 10 lần mức lương cơ sở tại thời điểm mất.

Đối với thân nhân của người đang tham gia hoặc bảo lưu thời gian đóng BHXH tự nguyện khi qua đời sẽ được nhận trợ cấp tuất một lần, với mức hưởng tùy theo thời gian và giai đoạn đóng BHXH.

Cụ thể, nếu người mất đã đóng BHXH trước năm 2014, mỗi năm được tính 1,5 lần mức thu nhập bình quân làm căn cứ đóng.

Nếu đóng từ năm 2014 trở đi, mỗi năm được tính 2 lần mức thu nhập bình quân. Trường hợp đóng chưa đủ 60 tháng, mức hưởng bằng số tiền đã đóng. Nếu người mất có cả thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện, thì thân nhân được nhận ít nhất 3 lần mức bình quân tiền lương và thu nhập làm căn cứ đóng BHXH.

"Đối với người đang hưởng hoặc tạm dừng hưởng lương hưu mà qua đời, mức trợ cấp như sau: Trường hợp chết trong 2 tháng đầu kể từ khi nhận lương hưu thì sẽ hưởng 48 tháng lương hưu của tháng đang hưởng

Trường hợp chết sau tháng thứ 3 trở đi, mỗi tháng giảm 0,5 tháng lương hưu so với mức trợ cấp quy định, nhưng mức thấp nhất vẫn là 3 tháng lương hưu" - luật sư Nguyên nói.

https://laodong.vn/cong-doan/nguoi-tham-gia-bhxh-tu-nguyen-duoc-huong-cac-che-do-gi-ke-tu-ngay-172025-1535551.ldo

Thành Nhân (BÁO LAO ĐỘNG)