Phát huy tính chủ động của báo chí trong truyền thông chính sách

Trải qua hơn 100 năm hình thành và phát triển, báo chí Việt Nam luôn là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, là cầu nối tin cậy giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân. Không chỉ dừng lại ở việc truyền tải thông tin, báo chí còn đóng vai trò quan trọng trong giám sát, phản biện và tham gia xây dựng chính sách. Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số, khi nhu cầu tiếp cận thông tin của người dân ngày càng cao, đòi hỏi minh bạch, chính xác và kịp thời, vai trò này càng trở nên cấp thiết.

Chính sách là vấn đề quan trọng hàng đầu trong sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Những năm qua, các cơ quan báo chí ở nước ta đã làm tốt vai trò là cầu nối giữa Đảng và chính quyền đối với nhân dân, trở thành diễn đàn dân chủ, thông tin hai chiều, phản ánh trung thực, trách nhiệm tâm tư và nguyện vọng chính đáng của nhân dân, trong đó có truyền thông chính sách.

Truyền thông chính sách là một trong những kênh quan trọng và bảo đảm việc thực hiện quyền làm chủ của người dân trong tham gia xây dựng pháp luật; có ý nghĩa rất quan trọng nhằm củng cố và xây dựng niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước về mỗi chủ trương, chính sách mới được ban hành.

Với sự tiến bộ và phổ biến của công nghệ kỹ thuật số và truyền thông, xã hội hiện đại đang thay đổi nhanh chóng. Mạng xã hội trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày. Trong xu thế này, vai trò của báo chí, truyền thông bị thách thức không ngừng, đồng thời cũng ngày càng trở nên quan trọng hơn.

Một minh chứng rõ nét cho vai trò của truyền thông chính sách được thể hiện thông qua việc tuyên truyền thực hiện Nghị định 168/2024/NĐ-CP để góp phần xây dựng văn hóa tham gia giao thông an toàn, lành mạnh, văn minh. Nghị định mới cũng tạo sự tin tưởng đồng thuận trong nhân dân, nâng cao nhận thức trong giai đoạn đầu và lâu dài sẽ định hình ý thức chấp hành các quy định pháp luật về giao thông, xây dựng văn hóa giao thông bền vững.

"Nhiệm vụ đặt ra rất rõ ràng. Đó là phải kéo giảm thực chất số vụ tai nạn giao thông. Những con số về tai nạn, thương vong, thiệt hại tài sản... là thách thức trực diện đối với công tác bảo vệ sức khỏe, tính mạng, tài sản của người dân; ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội. Chúng ta cần đổi mới tư duy, phương pháp để công việc thực sự đi vào thực chất" - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nói tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông quý I/2025; phương hướng nhiệm vụ quý II/2025.

Trong đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các cơ quan thông tấn báo chí đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân về kiến thức pháp luật cũng như nguy cơ khi tham gia giao thông hằng ngày.

Vai trò của báo chí trong xây dựng văn hóa giao thông mới được dẫn chứng ở trên chỉ là một trong rất nhiều câu chuyện phản ánh tác động của báo chí đối với sự thành công hay thất bại của chủ trương, chính sách do các cơ quan quản lý Nhà nước xây dựng và thực thi. Không có báo chí đi trước mở đường, chủ trương, chính sách khó có thể được đông đảo người dân đón nhận và đồng lòng tuân thủ.

Theo TS Trần Văn - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, quan hệ giữa báo chí và người làm chính sách có thể được coi là những bộ phận cấu thành không thể tách rời của xã hội, nhất là trong bối cảnh bùng nổ thông tin, số hóa hoạt động truyền thông.

Để báo chí làm tốt vai trò, chức năng truyền thông chính sách, TS Trần Văn cho rằng, các nhà quản lý cần cởi mở hơn với báo chí, coi báo chí là một kênh thông tin hữu ích hai chiều để tiếp nhận thông tin trong quá trình xây dựng chính sách, pháp luật, cũng như trong phân tích đánh giá tác động của dự án luật.

Bắt nhịp với xu hướng báo chí hiện đại

Nhằm tăng cường công tác truyền thông chính sách, ngay tại Chỉ thị số 07/CT-TTg năm 2023, lãnh đạo Chính phủ xác định đây là một nhiệm vụ, một chức năng quan trọng của cơ quan hành chính Nhà nước các cấp. Báo chí và các loại hình truyền thông khác là kênh thông tin, là phương thức cơ bản, quan trọng để thực hiện việc truyền thông chính sách.

Đối với hoạt động của các cơ quan báo chí, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh các cơ quan báo chí đã thể hiện được sự linh hoạt, nhanh nhạy, có năng lực phân tích dự báo, luận giải, tích cực tham gia vào công tác hoạch định, xây dựng chính sách. Các tác phẩm báo chí được thể hiện phong phú, đa dạng với nhiều loại hình.

"Các cơ quan báo chí cần nghiên cứu, lựa chọn, chủ động xây dựng thương hiệu, hợp tác với các đối tác lớn trên thế giới để phát triển lớn mạnh" - Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.

Thời gian tới, các cơ quan báo chí tiếp tục thông tin tuyên truyền hướng đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, cũng như công tác kiện toàn hệ thống chính trị ở cơ sở để hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tích cực tuyên truyền về hoạt động của Chính phủ trong việc sửa đổi, hoạch định các chính sách; các dự án lớn được thí điểm; tháo gỡ khó khăn, tái cấu trúc nền kinh tế; chuyển đổi năng lượng xanh... tạo đồng thuận trong xã hội.

Lấy kinh nghiệm từ một tạp chí nhỏ nhưng nhờ cách nắm bắt đã có sự phát triển tốt, Phó Thủ tướng Chính phủ lưu ý sắp tới các cơ quan báo chí cần nghiên cứu, lựa chọn, chủ động xây dựng thương hiệu, hợp tác với các đối tác lớn trên thế giới để phát triển lớn mạnh.

Có thể thấy rằng, cùng với sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư nguồn lực của Đảng, Chính phủ, cũng như của các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, những người làm báo sẽ ngày càng đảm đương tốt sứ mệnh của mình, phục vụ đắc lực sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước; phục vụ lợi ích của nhân dân.