Cuối tháng 5 vừa qua, tại Bảo tàng tác phẩm hậu chiến tranh Minh Chuyên (thôn Thọ Lộc, xã Minh Khai, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình), nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động và Bằng kỷ lục châu Á về sáng tác văn học nghệ thuật… sau những cống hiến, đóng góp không biết mệt mỏi của ông cho nền báo chí, văn học nghệ thuật và điện ảnh nước nhà.

Từ đề tài chiến tranh đến hậu chiến tranh

Nhắc đến nhà văn Minh Chuyên, nhiều người hẳn đã biết đến ông qua hàng loạt tác phẩm hậu chiến tranh nổi tiếng như "Thủ tục làm người còn sống", "Vào chùa gặp lại”, “Đứa con màu da thú", "Trở lại kiếp người", "Những linh hồn da cam", "Nước mắt thời bình", "Hậu chiến Việt Nam"…

Sinh năm 1948 tại Thái Bình, Minh Chuyên từng là sinh viên Khoa Ngữ văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội. Năm 1967, ông nhập ngũ và chiến đấu ở chiến trường miền Đông Nam Bộ.

Trong thời gian này, Minh Chuyên vừa cầm bút viết về sự mất mát, hy sinh trong cuộc chiến tranh, vừa cầm súng chiến đấu. Những tác phẩm đầu tay của ông như "Đường lên dốc đỏ", "Sau tiếng súng", "Người chọn cái chết", "Mái tóc", "Ám ảnh chiến tranh" đã khắc họa sâu sắc hiện thực chiến tranh và sự hy sinh của người lính.

Trải qua 10 năm chiến đấu, công tác ở chiến trường miền Đông Nam Bộ, chứng kiến anh em đồng đội hy sinh quá nhiều, người sống sót trở về chịu nhiều đau khổ, nhất là những người chịu hậu quả của chất độc da cam… đã thôi thúc Minh Chuyên đam mê, lao thân mình vào viết sâu, viết kỹ, viết chân thực về đề tài hậu chiến tranh với lối viết thực sự gai góc, mạnh mẽ.

“Sự hy sinh của nhân dân, của bộ đội ta là rất lớn trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp cũng như là chống Mỹ cứu nước sau này. Tôi vẫn thường nói dù nhà văn, nhà báo có viết cả đời hoặc mấy đời cũng không thể "xứng" được với sự hy sinh ấy. Riêng đơn vị của tôi đi chiến trường hơn 500 người, bây giờ còn hơn 50 người. Mình có viết chẳng qua chỉ là nêu những tấm gương chiến đấu cho thế hệ trẻ học tập là chủ yếu”, nhà văn Minh Chuyên nói.

Năm 1976, sau khi miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, nhà văn Minh Chuyên về làm phóng viên Báo Thái Bình, tiếp sau đó ông chuyển sang công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam và Hãng phim Hội nhà văn Việt Nam. Những năm tháng sau này, ông tiếp tục dồn hết tâm huyết viết về đề tài hậu chiến tranh, những nỗi đau và kỷ niệm sâu sắc trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước.

Đến nay, Anh hùng Lao động, đạo diễn truyền hình cao cấp, nhà văn, nhà báo Minh Chuyên đã làm chủ biên và sáng tác gần 100 cuốn sách với hơn 300 tác phẩm, bao gồm truyện ngắn, tiểu thuyết, bút ký và hơn 200 bộ phim tài liệu về thời kỳ hậu chiến. Trong đó, nhiều tác phẩm của ông đã đạt giải thưởng cao quý ở cả trong nước, quốc tế.

"Địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống lịch sử

Gần 80 tuổi đời và trên 50 năm cầm súng, cầm bút, viết báo, sáng tác văn học nghệ thuật; nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên là chủ nhân của một gia tài đồ sộ các tác phẩm về đề tài chiến tranh và hậu chiến tranh.

Để giúp lưu giữ và gửi “thông điệp lịch sử” cho thế hệ mai sau biết được hậu quả tàn khốc của cuộc chiến tranh và giáo dục truyền thống cách mạng, năm 2018, được sự giúp đỡ của Tỉnh ủy - UBND tỉnh Thái Bình, Bảo tàng tác phẩm hậu chiến tranh Minh Chuyên được xây dựng tại quê nhà của nhà văn. Công trình xây dựng trên diện tích 1.550m2 gồm đền thờ liệt sĩ, hồ sinh thái, dãy núi Trường Sơn (mô phỏng) và tòa nhà lưu giữ tác phẩm.

Bảo tàng hiện trưng bày trên 1.000 tư liệu, tác phẩm văn học nghệ thuật và trên 200 tập phim tài liệu phát sóng trên Đài Truyền hình Việt Nam, do nhà văn Minh Chuyên đạo diễn và viết kịch bản, giúp thế hệ trẻ hôm nay hiểu rõ hơn giá trị của hòa bình.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định trong dịp thăm Bảo tàng năm 2024 đã bày tỏ tự hào về nhà văn, nhà báo Minh Chuyên và khẳng định bảo tàng có ý nghĩa lớn, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ, là “địa chỉ đỏ” để mỗi thế hệ, thanh niên học tập, trau dồi kiến thức lịch sử.

Còn Giáo sư Nguyễn Công Nghiệp, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài chính, tác giả tập bút ký “Minh Chuyên - Cây bút hậu chiến” nhận xét: “Điều làm nên tên tuổi Minh Chuyên không chỉ ở số lượng tác phẩm, mà còn ở giá trị của chúng và đặc biệt là ở cách thức ông tạo ra chúng. Mỗi tác phẩm của ông là một kỳ công, ông trăn trở, tìm tòi, lao động không biết mệt mỏi, dấn thân bằng sự đam mê và sức sáng tạo bên bì, phát hiện và theo đuổi nó”.

Cuối tháng 5 vừa qua, tại Bảo tàng tác phẩm hậu chiến tranh Minh Chuyên (thôn Thọ Lộc, xã Minh Khai, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình), nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động và Bằng kỷ lục châu Á về sáng tác văn học nghệ thuật… sau những cống hiến, đóng góp không biết mệt mỏi của ông cho nền báo chí, văn học nghệ thuật và điện ảnh nước nhà.

https://laodong.vn/thoi-su/bao-tang-tac-pham-hau-chien-va-gia-tri-cua-hoa-binh-1526584.ldo

TRUNG DU - VŨ QUANG (BÁO LAO ĐỘNG)