Chỉ sau một thời gian ngắn, nhiều hộ kinh doanh đã chủ động áp dụng công nghệ, nhờ cách tiếp cận linh hoạt, sát sao từ cơ quan thuế.

Từ tâm lý lo ngại, đã dần chủ động thích ứng

Những ngày đầu tháng 6, khi bắt đầu áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, chị Nguyễn Thị Huệ - chủ cửa hàng tạp hóa tại đường Xuân La (Tây Hồ, Hà Nội) - đã lẳng lặng đóng cửa hàng. Chị chia sẻ, phần lớn hàng trong kho là nhập từ chợ đầu mối hoặc nhà buôn nhỏ, không có hóa đơn đầu vào. “Những ngày đầu triển khai hóa đơn điện tử, cán bộ thuế rất sát sao với các hộ kinh doanh. Tôi nghe nói nếu bên thuế đến kiểm tra, hướng dẫn mà hàng không có hóa đơn gốc thì sẽ bị truy thu thuế, thậm chí bị thu giữ hàng. Tôi bán bao nhiêu năm nay theo thói quen, nhập hàng không bao giờ yêu cầu hóa đơn đầu vào, giờ hàng cũ còn trong kho rất nhiều, không biết kiếm hóa đơn ở đâu ra”, chị Huệ nói.

Sau khi được cán bộ thuế địa bàn đến tận nơi trao đổi, chị đã dần hiểu rõ hơn. “Cán bộ thuế đã hướng dẫn xử lý hàng tồn kho. Tôi cũng được hướng dẫn cách dùng phần mềm, cách khởi tạo hóa đơn điện tử từ máy tính tiền… Họ còn cho số điện thoại cán bộ phụ trách, có vấn đề gì thì gọi hỏi nên giờ tôi đã yên tâm bán hàng trở lại”, chị Huệ cho biết.
Cũng từng rơi vào tâm lý lo lắng như chị Huệ, anh Phạm Văn Tân, chủ cửa hàng giày dép tại quận Cầu Giấy đã từng cân nhắc tạm dừng bán vì sợ bị truy thu thuế hoặc thu giữ hàng hóa.

Sau khi được cán bộ thuế địa bàn đến trực tiếp cửa hàng để phổ biến chính sách và hướng dẫn quy trình sử dụng phần mềm, anh Tân cũng dần gỡ bỏ tâm lý hoang mang. “Họ hỏi tôi đang bán thế nào, rồi tư vấn cách dùng phần mềm đơn giản nhất phù hợp với mô hình bán lẻ. Tôi thấy thao tác cũng không quá khó, phần mềm in được hóa đơn bán lẻ theo mẫu chung”, anh chia sẻ.

Hiện cửa hàng của anh Tân đã lắp máy tính tiền và xuất hóa đơn điện tử cho khách ngay tại quầy. “Trước cứ nghĩ hóa đơn là thứ xa vời với hộ nhỏ như mình, giờ thấy hóa ra cũng dễ dùng, minh bạch hơn trước, mà vẫn kiểm soát được doanh thu”, anh Tân nói thêm.
Cán bộ thuế không kiểm tra, chỉ hướng dẫn và hỗ trợ

Sự chuyển biến từ né tránh sang chủ động của hộ kinh doanh không tự nhiên mà có. Theo ghi nhận tại nhiều địa phương, chính cách tiếp cận mềm dẻo, sát thực tế từ cơ quan thuế đã đóng vai trò quan trọng trong việc tạo niềm tin và gỡ rối cho người nộp thuế.

Tại Chi cục Thuế Khu vực I (Hà Nội), ngay trong tuần đầu triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, cán bộ thuế đã xuống từng khu vực kinh doanh tập trung, trực tiếp gặp gỡ hộ kinh doanh để trao đổi, giải đáp thắc mắc. Không có văn bản, không có đoàn kiểm tra, chỉ là những buổi trò chuyện tại quầy sạp, hướng dẫn ngay trên điện thoại hoặc thiết bị bán hàng có sẵn của hộ.

Trong thư ngỏ gửi hộ kinh doanh ngày 17.6.2025, Chi cục Thuế Khu vực I cũng khẳng định rõ quan điểm: “Cơ quan thuế không gây áp lực, không xử lý hành chính đối với những hộ kinh doanh đang trong quá trình tìm hiểu và chuyển đổi. Mục tiêu là đồng hành, hỗ trợ, không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Đội ngũ cán bộ thuế địa bàn cũng được phân công rõ người, rõ khu vực. Nhiều nơi tổ chức các điểm hỗ trợ cố định tại chợ, đồng thời thiết lập nhóm hỗ trợ lưu động, phối hợp cùng đại lý thuế, đơn vị cung cấp phần mềm để kịp thời xử lý tình huống phát sinh.

Truyền thông đúng cách - chính sách sẽ đi vào cuộc sống

Ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi phân tích: “Tâm lý e ngại của hộ kinh doanh không phải là chống đối, mà xuất phát từ thiếu thông tin và sợ sai. Khi họ được tiếp cận đầy đủ, được giải thích cặn kẽ và có người hướng dẫn, tâm lý sẽ thay đổi. Và một khi nhận thức thay đổi thì hành động sẽ thay đổi theo”.

Ông Huy cũng lưu ý rằng, nhóm hộ truyền thống, nhỏ lẻ, hoạt động theo kinh nghiệm là đối tượng cần được quan tâm đặc biệt. Nếu không có phương pháp hỗ trợ phù hợp, nhóm này dễ bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi. Việc thiết lập hệ thống hỗ trợ cấp phường, xã, phân nhóm hộ theo đặc điểm ngành nghề, mức độ sẵn sàng, và duy trì cơ chế phản hồi hai chiều giữa hộ với cơ quan thuế sẽ là yếu tố then chốt giúp chính sách đi vào thực chất.

Cùng quan điểm, bà Lê Yến - CEO Công ty TNHH Tư vấn thuế Hà Nội (Hanoitax) - cho rằng, để hộ kinh doanh không cảm thấy bị áp đặt hay xử phạt, lộ trình thực hiện cần đủ linh hoạt, có phân loại theo mức độ sẵn sàng và đi kèm với thời gian chuyển tiếp hợp lý.
Bà Lê Yến cũng lưu ý, muốn hộ kinh doanh thay đổi tư duy, không thể chỉ ép buộc bằng quy định. “Cần một chính sách đủ mềm trong truyền thông, mềm trong tiếp cận, nhưng phải kiên định trong mục tiêu xây dựng hệ thống thuế minh bạch, công bằng và hiện đại”.

Về phía cơ quan thế, thông tin từ Chi cục Thuế Khu vực I (Hà Nội): Trên tinh thần đồng hành và hỗ trợ, cơ quan thuế cam kết sẽ cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin liên quan đến chính sách thuế và thủ tục hành chính đến từng hộ, cá nhân kinh doanh; phối hợp với các đơn vị cung cấp giải pháp để hướng dẫn cụ thể cách sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng sẽ xử lý nghiêm các trường hợp cố tình giấu doanh thu, kê khai không trung thực, vi phạm pháp luật về thuế, nhằm bảo đảm tính công bằng, minh bạch cho toàn thị trường.

https://laodong.vn/kinh-doanh/ho-kinh-doanh-chu-dong-thich-ung-voi-hoa-don-dien-tu-1528327.ldo

Lục Giang (BÁO LAO ĐỘNG)