Quảng Trị - Khi rừng bần chua ở cù lao Bắc Phước bám rễ phủ xanh thành lá chắn, các loại cua, cá và đàn trở về đây trú ẩn, sinh sôi.

Rừng bần “tái sinh” cù lao

Cù lao Bắc Phước thuộc huyện Triệu Phong (tỉnh Quảng Trị) nằm ở cuối nguồn dòng Thạch Hãn trước khi đổ ra biển Cửa Việt. Cù lao tuy nhỏ, có tổng diện tích chỉ khoảng 4km2, nhưng đủ lớn để cư dân 4 làng quê giữa 4 bề nước lợ quần tụ sinh sống từ bao đời.

Khoảng 3 thập niên trở về trước, cù lao Bắc Phước phần lớn là những bãi sình lầy ngập mặn. Vào mùa nắng, người dân phải đối diện với xâm nhập mặn, thiếu nước sinh hoạt, nước sản xuất. Mùa mưa bão, dòng nước lũ từ thượng nguồn ồ ạt đổ về kết hợp với sóng biển, triều cường dâng cao khiến cù lao chìm trong biển nước. Sau mỗi trận lũ, người dân lại chứng kiến cảnh đê biển tan hoang, đường giao thông biến mất…

Đến năm 2006, khi tuyến đê biển ở thôn Bắc Phước được đầu tư xây dựng chắc chắn, với chiều dài 7,8 km, thì cù lao bắt đầu ổn định và phát triển. Phát triển là bởi tuyến đê đã phát huy được hiệu quả chắn sóng, ngăn mặn giữ ngọt, chống triều cường, xói lở đất. Để bảo vệ cù lao trước sóng biển và thời tiết ngày càng khắc nghiệt, bắt đầu từ năm 2010, địa phương đã cho trồng cây bần chua bao quanh lấy cù lao Bắc Phước.

Cây bần chua phù hợp với đất phù sa ngập mặn nên rễ cắm sâu xuống, chồi lá sinh sôi, sớm trở thành bức tường xanh ngăn sóng dữ.

Đê biển kết hợp với rừng bần chua đã hạn chế tối đa sự tác động của sóng biển, nước lũ, triều cường. Đặc biệt, còn tăng cường khả năng lắng đọng phù sa, ngăn mặn giữ ngọt. Nhờ đó, việc sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản ở Bắc Phước ngày càng thuận lợi, gần 120 ha đất sản xuất nông nghiệp và trên 150 ha nuôi trồng thủy sản nước lợ luôn đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Tổ ấm của đàn cò

15 năm trước, ông Nguyễn Hữu Dũng (thôn Bắc Phước, xã Triệu Phước) tham gia trồng rừng ngập mặn ở cù lao Bắc Phước. Bây giờ, đi dưới tán rừng ngập mặn hơn 200ha, trải dài trên 5km dọc đê biển cù lao khi thủy triều rút xuống, ông Dũng tự hào vì mình đã góp chút công sức vào việc trồng rừng, đem lại màu xanh cho mảnh đất mà ông gắn bó gần cả cuộc đời.

“Đất màu mỡ, hàng năm cứ bồi phù sa, nên bần ngày càng phát triển tốt, cua cá sinh sản ở trong rừng bần, nên người dân hưởng lợi khá nhiều. Đặc biệt cây bần rất dẻo, khi có bão vào, cây này chắn rất tốt, không bị gãy đổ” – ông Dũng chia sẻ.

Về đêm, rừng bần chua ở cù lao có nhiều ánh đèn soi le lói của người dân đi kiểm tra lừ được thả vào buổi chiều. Ông Lê Văn Thành (thôn Bắc Phước) cùng vợ kiểm tra một vòng, thu được khoảng 2kg cua tự nhiên. Số cua này được thương lái đến tận nơi thu mua, vợ chồng ông Thành chỉ bắt những con cua lớn, con nhỏ thì thả lại rừng bần…

Cua, tôm cá sinh sôi ở dưới lớp rễ rừng bần, còn ở phía trên là tổ ấm của đàn cò. Từ khoảng năm 2015-2017, khi cây bần phủ xanh, đàn cò bắt đầu về đây trú ngụ. Hệ thống rễ của những cây bần là môi trường sống rất lý tưởng của các loài tôm, cá nhỏ, khi thủy triều rút xuống, lớp rễ cây bần chua giữ lại nhiều sinh vật, phù du làm nguồn thức ăn dồi dào cho đàn cò. Thấy cò về, chính quyền địa phương, người dân ở đây bảo vệ, không để ai đến săn bắn.

“Đất lành chim đậu”, đàn cò chọn rừng bần để làm tổ, nên số lượng tăng nhanh, lên đến vài ngàn con và ngày càng sinh sôi.

https://laodong.vn/xa-hoi/la-chan-hoi-sinh-cu-lao-de-chim-ca-tro-ve-1449392.ldo

HƯNG THƠ (báo lao động)